.png)
Karl Meyer i John Palmer byli pierwszymi naukowcami, którzy w 1934 roku wyizolowali z krowiego oka substancję, którą nazwali "kwasem hialuronowym". Kwas hialuronowy, inaczej hialuronian lub hialuronian, to naturalnie występujący glikozaminoglikan, który jest składnikiem tkanek łącznych o ogromnej zdolności do wiązania wody w ilościach nawet tysiąckrotnie przekraczających jego własną masę. W organizmie człowieka, ale także w organizmach różnych innych gatunków, znajduje się głównie w skórze (około 50% jej całkowitej masy), ale występuje także w oku, pępowinie, płynie maziowym (stawowym), kościach, zastawkach serca, płucach, prostacie i wielu innych narządach. Osoba ważąca 70 kg posiada w organizmie około 15 g tego kwasu, z czego 5 g jest codziennie uzupełniane. Oprócz swoich głównych funkcji, takich jak nawilżanie czy smarowanie stawów, kwas hialuronowy jest również ważny w procesie gojenia się tkanek, tworzenia naczyń krwionośnych, migracji komórek i wielu innych procesach.
W ostatnich dwóch dekadach zgromadzono duży zasób wiedzy naukowej, która ujawniła istotną funkcję kwasu hialuronowego w prawidłowym funkcjonowaniu wielu mechanizmów molekularnych, co przyniosło szerokie możliwości jego wykorzystania w praktyce terapeutycznej. Po raz pierwszy kwas hialuronowy znalazł zastosowanie terapeutyczne w medycynie weterynaryjnej, gdzie wykazano jego korzystne działanie w łagodzeniu pourazowego zapalenia stawów u koni wyścigowych, dzięki temu, że kwas hialuronowy ma również właściwości przeciwzapalne, immunomodulacyjne, a nawet przeciwbólowe. W 2019 roku ukazało się duże opracowanie podsumowujące wiedzę na temat tej substancji i jej możliwości terapeutycznych. Oprócz leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów, kwas hialuronowy był również badany w leczeniu poważnych problemów okulistycznych, a nawet w terapii nowotworów.
Z dermatologicznego punktu widzenia kwas hialuronowy ma istotny wpływ na dynamikę starzenia się skóry, co sprawia, że jest on głównym obiektem zainteresowania w zakresie możliwości łagodzenia negatywnych aspektów związanych z tym procesem. W zdrowej skórze kwas hialuronowy jest ważną cząsteczką, która zapewnia m.in. prawidłową konfigurację włókien kolagenowych i elastycznych. Gdy w starszym wieku dochodzi do jej utraty, konfiguracja ta zostaje zaburzona, co jest widoczne zewnętrznie w postaci zmarszczek, nawisów skórnych i fałdów nosowo-wargowych. Te niekorzystne, widoczne zmiany związane są również z innym procesem nieuchronnie towarzyszącym starzeniu się skóry, jakim jest utrata nawilżenia. Zawartość kwasu hialuronowego w skórze zmniejsza się nie tylko w sposób naturalny wraz z wiekiem, ale także w wyniku szkodliwego działania promieniowania ultrafioletowego pochodzącego ze słońca, dymu papierosowego oraz przewlekłego przebywania w zanieczyszczonym powietrzu.
Kwas hialuronowy w postaci leku lub produktu kosmetycznego najczęściej stosowany jest w postaci hydrożelu, wypełniacza skórnego, iniekcji śródskórnych lub kremu. Można powiedzieć, że wszystkie preparaty, które twierdzą, że są w stanie nawilżać, chronić i redukować oznaki starzenia (anti-ageing) zawierają kwas hialuronowy. Zaletami są również bezpieczeństwo, biokompatybilność i brak toksyczności. Wadą niektórych form aplikacji jest słaba penetracja do głębszych warstw skóry, zwłaszcza skóry właściwej. Kwestia ta została zbadana w innym badaniu w 2019 r. Jego wyniki wykazały, że najskuteczniejszą penetrację zapewnia preparat mikronizowany przygotowany w nowo opracowanej technologii, co gwarantuje większą skuteczność i korzystniejszy końcowy efekt terapeutyczny.
Źródła:
Lubart R, Yariv I, Fixler D, Lipovsky A. Miejscowy krem z kwasem hialuronowym do twarzy z nową technologią mikronizowanych cząsteczek skutecznie penetruje i poprawia jakość skóry twarzy: wyniki badań in vitro, ex vivo i in vivo (otwartych). J Clin Aesthet Dermatol. 2019 Oct;12(10):39-44.
Gupta RC, Lall R, Srivastava A, Sinha A. Hyaluronic Acid: Molecular Mechanisms and Therapeutic Trajectory. Front Vet Sci. 2019 Jun 25;6:192. doi: 10.3389/fvets.2019.00192. PMID: 31294035; PMCID: PMC6603175.
Papakonstantinou E, Roth M, Karakiulakis G. Kwas hialuronowy: Kluczowa molekuła w procesie starzenia się skóry. Dermatoendocrinol. 2012 Jul 1;4(3):253-8.
 |
Martin Klein M.D. Martin Klein M.D. ukończył studia na Wydziale Medycyny Uniwersytetu Komeńskiego w 2012 roku, gdzie obecnie pracuje jako badacz i wykładowca. Pracuje również nad zdrowym odżywianiem. |
